Een comedo (meervoud; comedonen) is de medische benaming voor kleine zwellingen en bultjes op de huid die ontstaan zijn als gevolg van verstopte poriën (haarzakjes). De poriën kunnen geheel of gedeeltelijk verstopt zijn.
In de volksmond kennen we de comedonen als mee-eters (ook geschreven als meeëters).
Het wordt doorgaans hoofdzakelijk gerelateerd aan de huidaandoening acne vulgaris. Acne wordt echter gekenmerkt op basis van het aantal comedonen op de huid samen met andere vormen van ontstekingen, vlekken, pukkels en puistjes bij elkaar.
Een enkele comedo of mee-eter op het lichaam wordt in de geneeskunde daarom niet direct als acne aangeduid.
Wat is de oorzaak van comedonen?
De hoofdoorzaak van een comedo zijn verstoppingen in de uitgangen van poriën in de huid. Onder de huid bevinden zich de talgklieren. De talgklieren zorgen voor hydratatie (vocht) zodat de huid en de haarzakjes niet uitdrogen. Dit doen zij door vetten (talg) aan te maken en uit te scheiden.
De talgklieren kunnen door andere omstandigheden (bijvoorbeeld door veranderingen in hormonen) extra worden aangewakkerd en gaan daardoor meer talg produceren. Bij een overmatige productie hoopt de talg zich op met vuil, waaronder dode huidcellen en andere stoffen.
Het resultaat van deze ophoping is een klein bultje op de huid; een comedo.
Wat zijn de symptomen van comedonen?
Comedonen zijn in feite verwijde haarfollikels gevuld met dode huidcellen, talg (olie) en mogelijk ook bacteriën.
Het kan bij iedereen voorkomen maar voornamelijk jonge mensen ondervinden hier last van in de jaren rond de pubertijd. Gebieden waar comedonen kunnen voorkomen zijn o.a. het gezicht, de rug (waaronder schouders) en de nek.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen (1) open comedonen (bultjes met een zwart puntje) en (2) gesloten comedonen (bultjes met een wit puntje).
1. Open comedonen (blackheads)
Een open comedo kenmerkt zich door een verwijde opening aan de uiteinde van het haarzakje, dat een zichtbaar zwart puntje op de kop heeft.
Een massa van oude huidcellen en talg komt vast te zitten in uitgang van het haarzakje. Deze ophoping komt in contact met lucht en gaat hierdoor oxideren. Het droogt uit en vormt uiteindelijk een zwart puntje.
Een open comedo wordt daarom ook aangeduid als “Blackhead” vanwege het zichtbaar zwarte kopje.
2. Gesloten comedonen (whiteheads)
Bij een gesloten comedo is de uitvoerkanaal van het haarzakje juist zeer krap en vernauwd, bijna overeenkomend met gerstekorrels (milia).
De samenklontering van oude huidcellen, talg en bacteriën kunnen zorgen voor een ontsteking en uiteindelijk een witgekleurd bultje op de huid vormen. Het haarzakje of porie is in dit geval in het geheel verstopt.
Een gesloten comedo wordt daarom ook wel gekenmerkt als “Whitehead” vanwege het witkleurig puntje.
Hoe wordt een comedo behandeld?
Er zijn verschillende mogelijkheden om comedonen te behandelen.
1. Huidverzorgingsproducten:
De milde verschijnselen zijn doorgaans goed te behandelen met simpele huidproducten van de drogisterij zoals scrubs en exfoliërende gezichtsreinigers. Sommige drogisten verkopen ook doekjes en plakstrips die speciaal gemaakt zijn om kleine mee-eters te verwijderen.
2. Medicijnen/geneesmiddelen:
Medicijnen tegen acne kun je pas inzetten wanneer de mee-eters flink zijn ontstoken. In dit geval zijn er lichte tot sterke medicijnen op recept verkrijgbaar. Raadpleeg bij je huisarts of dermatoloog indien je hardnekkige mee-eters hebt.
3. Comedonen zelf verwijderen:
Comedonen kun je zelf verwijderen met behulp van bijvoorbeeld een comedonenlepel. Net als voor alle andere puistjes geldt dat je voorzichtig te werk moet gaan. De kans dat er littekens achterblijven door een verkeerde behandeling is namelijk altijd aanwezig. Het kan dus verstandig zijn om hulp in te schakelen van een schoonheidsspecialist, die op een professionele manier comedonen kan verwijderen.
Foto’s van comedonen
Hieronder staan enkele foto’s van patiënten om je een beeld te geven hoe comedonen op de huid er uitzien. Op de tweede afbeelding is te zien hoe een comedonenlepel wordt gebruikt. In de laatste foto wordt een forse mee-eter verwijderd.
Video over comedonen
Bekijk hieronder een kort filmpje over comedonen. In het videofilmpje zie je hoe enkele mee-eters worden verwijderd.